बाजार नियामक ‘सेबी’ने म्युच्युअल फंडांची आघाडी रोखण्यासाठी नियमांमध्ये काही बदल करण्याची तयारी केली आहे. यासाठी ‘सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया’ने आपल्या म्युच्युअल फंड नियमांमध्ये बदलांना मान्यता दिली आहे. यासाठी बदल करण्यात येत आहेत. अलिकडेच ‘सेबी’ने जारी केलेल्या निवेदनानुसार नवीन प्रणालीमध्ये पाळत ठेवण्याच्या चांगल्या प्रणालींचा समावेश असेल. मे २०२३ मध्ये बाजार नियामकाने याबाबत एक सल्लापत्र जारी केले होते.
मार्केटमध्ये ‘फ्रंट रनिंग’ आणि ‘इनसायडर ट्रेडिंग’च्या प्रकरणांमध्ये अचानक वाढ झाल्यामुळे ‘सेबी’ सतर्क झाली होती. अशा व्यवहारांना आळा घालण्याच्या उद्देशाने सेबीने एक सल्लापत्र जारी करून विविध बाजारातील सहभागींकडून सूचना गोळा करण्याचा प्रयत्न केला होता. भविष्यातील कोणत्याही व्यवहाराची माहिती त्याच्याशी निगडीत असते. अशा प्रकरणांना ‘फ्रंट रनिंग’ म्हणतात. हे एक प्रकारचे ‘इनसाइडर ट्रेडिंग’ आहे. यामध्ये भविष्यातील कोणत्याही व्यवहाराशी संबंधित माहितीचा वापर करून फायदा घेतला जातो. हे शेअर्स किंवा इतर कोणत्याही आर्थिक मालमत्तेशीदेखील संबंधित असू शकते. यामध्ये माहिती असलेल्या व्यक्तीला (इनसाइडर ट्रेडर) फायदा होतो; मात्र सर्वसामान्य गुंतवणूकदार आणि व्यापार्‍यांना नुकसान सहन करावे लागते.
भूतकाळात ‘सेबी’ने म्युच्युअल फंड उद्योगाला मोठा झटका दिला होता. तेव्हा ‘सेबी’ ने एएमसी म्युच्युअल फंडाचे माजी मुख्य डीलर वीरेश जोशी यांच्यासह २० जणांवर कारवाई केली होती. ‘सेबी’ने ने फेब्रुवारी २०२३ मध्ये वरील कारवाई केली होती. जोशी आणि इतरांना सिक्युरिटीज मार्केटमध्ये प्रवेश करण्यास बंदी घालण्यात आली होती. ते प्रकरण ‘अ‍ॅक्सिस म्युच्युअल फंडा’च्या व्यापाराशी संबंधित फ्रंट रनिंगबद्दल होते.
